گویش های محلی نگهبان امینی برای واژگان اصیل زبان فارسی
سخن را باخاطره ای از یکی از کلاس های درس فارسی آغاز می کنم .چندی پیش در یکی از کلاس های مقطع راهنمایی یکی از دانش آموزان پرسید آقا چرا امسال درکتاب فارسی ما کلمه ی اوّل تشدید دارد ولی کلمات دوم وسوم را بدون تشدیدنوشته اند؟گفتم پسرم ما در زبان فارسی تشدیدنداریم ، در زبان فارسی کلمات یکم ،دوم وسوم بدون تشدید به کار می رفته ،حالا چون به جای “یکم” کلمه ی اوّل را که تشدیددارد قرار داده ایم کلمات دوم وسوم هم به تبعیت از کلمه ی اوّل با تشدید خوانده ونوشته شده است .حالا که متوجّه این موضوع
شده ایم ،کلمات دوم و سوم را در کتاب های درسی بدون تشدید می نویسیم.واگر ما معلّمان ودانش آموزان همّت کنیم وتلفّظ درست آن هارابه کار ببریم ودر نوشته هایمان هم رعایت کنیم پس از مدّتی دو باره این کلمات وکلمات نظیر آن ها رامانند گذشتگانمان درست به کار خواهیم برد.
دانش آموز دیگری پرسید : پس کلمات “ارّه ” ، “برّه ” و”درّه ” که تشدید دارند حتما” عربی هستند. گفتم نه اتّفاقا” این سه کلمه هر سه فارسی هستند .اگر کمی حوصله کنید برایتان توضیح می دهم :
در اطراف شهر ساوه روستایی هست به نام “الویر” که من متولّد همین روستا هستم ودر این روستا بزرگ شده ام ،مردم این روستا به گویش “الویری” صحبت می کنند که شعبه ای از گویش “تاتی”که آن هم شکلی است از زبان پهلوی که زبان ایرانیان باستان بوده .
الان اگر شما به این روستا بروید خواهید دید که مردم این روستا کلمات “ارّه ” و”برّه ” و”درّه” را به شکل ” اَ رَ ” و “وَ رَ “ و “دَ رَ” به کار می برند -بدون تشدید . پس کلمات مورد نظر شما فارسی هستندودر اصل به همین شکل “الویری” به کار می رفته اند .
دراین مورد مثال های زیادی وجود دارد که سعی می کنم در فرصت های مناسب آن ها را باز گو کنم . اما آن چه که اکنون بیان آن را لازم می دانم این است که امروز بر تمامی کسانی که در گویش های محلی این مرز وبوم دست دارند لازم است که این گویش ها را تدوین کنند وکلمات وعبارات محلّی را ثبت وضبط نمایند تا بااین کار خود گنجینه ی گران قدر زبان فارسی را استوار و تنومند وشاداب نگاه دارند. ومن هم به نوبه ی خود خواهم کوشید که آن چه در بضاعت دارم در طبق اخلاص تقدیم فرهیختگان صاحبدل وعاشقان این مرز وبوم کنم. ان شا اللهسرفصل بالا را مقدمه ای قرار می دهم برای آموزش زبان الویری برای تمام کسانی که دوست دارند زبان شیرین فارسی از بنیان حفظ ونگهداری شود . به منظور راحتی یاد گیری سعی می کنم به صورت درس به درس وبه تدریج مطالب را در این صحیفه بنگارم
