روش دريافت مفهوم (نمونه اي از تدريس املاي فارسي اول راهنمايي)
1) گام اول :شناسايي مفهوم
ابتدا دو سري از مفاهيم مربوط به يك درس را پاي تخته مي نويسيم ، سري اول رابا علامت بله يا مثبت معرفي مي كنيم وسري دوم را باعلامت خير يا منفي : مثلا در درس املاي فارسي ،
بله:….. . حيات ، غريب ، گزار ، فراغ، خار …..
خير:…… كلاس ، انسان ، زاويه ، مقدار، صادق…
اكنون از دانش آموزان مي خواهيم كه به اين دو سري كلمات دقيق شوند وتصور كنند كلمات سري (بله ) داراي چه ويژگي مخصوصي هستند كه سري (خير ) اين ويژگي راندارند.
دانش آموزان در داخل گروه ها فكر مي كنند وهر گروه پاسخ خود شان را در يك برگه ي كوچك مي نويسند وبه مامي دهند.
مثلا” ممكن است جواب بدهند : كلمات گروه (بله ) به دو شكل مختلف نوشته مي شوند اما كلمات گروه (خير ) فقط به يك شكل نوشته مي شوند.
بعد از جمع بندي تمام پاسخ ها واعلام پاسخ درست وارد مرحله ي بعد مي شويم
2) گام دوم: دست يابي به مفهوم
در اين مرحله تعدادي از كلمات راپاي تخته مي نويسيم واز گروه هامي خواهيم كه آن هارا در دو گروه (بله ) و(خير ) طبقه بندي كنند . مانند اين كلمات :…… فراق ، مربوط ، راضي ، اقدام…. كه قاعدتا” كلمات( فراق و راضي ) كه به دوشكل نوشته مي شوند در گروه (بله ) وكلمات ( مربوط واقدام ) كه همين يك شكل را دارند در گروه (خير ) خواهند آمد.
3) گام سوم: تحليل راهبرد
بعد از جمع آوري پاسخ هاي گروه ها وتصحيح آن ها از گروه ها مي خواهيم كه در باره ي يافته هاي خود در داخل گروه تبادل نظر كنند و اين بار خودشان جدولي شامل دوستون (بله ) و (خير ) تشكيل دهند وكلماتي متناسب با مفهوم هر گروه در داخل جدول قرار دهند
4) گام چهارم :توصيف ونام گذاري مفهوم
در اين مرحله از گروه ها مي خواهيم كه توصيف مناسبي براي كلمات گروه (بله) پيدا كنند مثلا “كلماتي كه داراي تلفظ يكسان هستند ولي معناي متفاوت دارند واملاي آن هم متفاوت است” ومعلم پس از تاءييد ، اين گروه از كلمات را كلمات (هم آوا) مي نامد . در اين جا آموزش مفهوم “هم آوا ” با نشاط وخوشحالي دانش آموزان به پايان مي رسد
تكليف – هر يك از دانش آموزان براي جلسه ي بعد هر چند كلمه ي هم آوا را كه مي توانند پيدا كنندو ( به هر دو شكل ) بنويسند .
تذكر -از اين روش براي تدريس كليه ي دروس مي توانيم استفاده كنيم
مثال ها :
1)رياضي اول راهنمايي : اعداد اول
بله …..: 2،11،13،7
خير …..:15،12،8،6
2)زبان انگليسي : اسامي قابل شمارش وغير قابل شمارش
بله….book pen apple star
خير…water money cheese oil
3)علوم دوم ابتدايي: جامد ومايع
بله : چوب ، سنگ ، ميخ ، كتاب
خير : آب ، نوشابه ، بنزين ، الكل
تذكر بسيار مهم !
در اين روش در آغاز تدريس عنوان درس را به هيچ وجه اعلام نمي كنيم بلكه عنوان درس در مرحله ي 4 پس از توصيف مفهوم مشخص مي شود .
موفق وموءيد باشيد
ممنون ازتون